Stad Mechelen gaat het debat aan rond twee omstreden koloniale verwijzingen in de publieke ruimte. Het gaat om het koloniaal monument ‘Pioniers van de beschaving’ van Lode Eyckermans en een straatnaam, de Van Kerckhovenstraat. Het Mechels stadsbestuur draagt samenleven in diversiteit hoog in het vaandel en streeft ernaar een inclusieve stad te zijn waar elke Mechelaar zich kan thuis voelen. “We werken niet alleen aan de positieve houding van de Mechelaar ten aanzien van diversiteit, maar moeten ook stilstaan bij conflicterende en polariserende verwijzingen uit het verleden van onze stad. De manier waarop we naar de toekomst kijken is gelukkig in evolutie. Vandaag willen we gelijke kansen geven aan iedereen, achten we elke mens gelijkwaardig. Dat was ooit anders”, zegt schepen van diversiteit en gelijke kansen Gabriella De Francesco. Om deze complexe problematiek doordacht aan te pakken, wordt er in regie van de stad de komende maanden een debat op gang gebracht, vertrekkende van twee gekende omstreden verwijzingen in de openbare ruimte. De eerste is het koloniaal monument van Lode Eyckermans op de Schuttersvest, genaamd ‘Pioniers van de beschaving’. De tweede verwijzing is de straatnaam die genoemd is naar de van oorsprong Mechelse koloniaal Willem Frans Van Kerckhoven. “We gaan hierover in dialoog waarin we alle mogelijke stemmen aan bod laten komen. Via die meerstemmigheid gaan we op zoek naar onze gedeelde waarden, naar het beeld dat de Mechelaars van zichzelf hebben en naar wat ze belangrijk vinden om in de openbare ruimte te brengen”, legt schepen De Francesco uit. Historisch bewustzijn “De geschiedenis eist vroeg of laat haar rechten op”, gaat schepen van cultuur Björn Siffer verder. “Een degelijk debat over omstreden monumenten en verwijzingen is nodig om minstens goed te kunnen duiden waarom ze überhaupt in ons straatbeeld zijn gekomen, welke propagandafunctie ze in die tijd hadden, hoe men toen over gelijkheid en mensenrechten dacht. Historisch bewustzijn kan ons helpen om ons toekomstig beleid vorm te geven, zonder de kunsten aan banden te leggen.” Het huidige monument van Lode Eyckermans werd reeds historisch gekaderd met een duidelijke afkeuring van het stadsbestuur voor de praktijken van Van Kerckhoven. Maar de stad zal nu ook een stap verder gaan en een nieuw kunstwerk in de openbare ruimte brengen dat dialogeert met het oude. “Een stad van mensenrechten is een stad die dialogeert. Een kunstwerk en de beleving ervan is altijd subjectief: het kan bekoren, het kan confronteren en het zal altijd aanzetten tot nadenken”, zegt Björn Siffer daarover. Partners De externe procesbegeleider HUMMUS vzw zal het participatietraject in verschillende fases faciliteren, ondersteunen en begeleiden. Daarbij zal ook ruimte zijn voor dialoog rond eerdere inspanningen zoals het bestaande tegenmoment van kunstenaar Bie Michels, dat vorm kreeg tijdens de 9de Contour Biennale in 2019. “In samenwerking met verschillende partners wordt er ook voorzien in een educatief luik. Zo zal het Hannah Arendt Instituut de stad mee ondersteunen om zichtbaarheid te gegeven aan het proces en aan het thema dekolonisatie via podcasts en webinars. Dit piloottraject is dus tegelijk ook een leertraject voor onszelf en anderen in methodieken om de dialoog aan te vatten rond koloniale verwijzingen in de openbare ruimte”, besluit schepen Gabriella De Francesco.