"De stad betaalt de consultaties en daar staat geen limiet op."

Dit schooljaar konden 108 kwetsbare kinderen en jongeren tussen 7 en 18 jaar uit Mechelen beroep doen op psychosociale hulp, zonder wachttijd en volledig betaald door de stad. Het project wordt als bijzonder waardevol geëvalueerd en wordt daarom al minstens met een jaar verlengd. Een tweede succesvol project dat verdergezet wordt gaat over de noodopvang van gezinnen na een crisissituatie.

De wachtlijsten voor mensen die psychosociale hulp zoeken, kleuren in Vlaanderen donkerrood. Het aanbod aan psychologen en therapeuten is op vele plaatsen misschien toereikend, maar vaak niet betaalbaar. Voor heel wat jongeren, vooral uit de meest kwetsbare gezinnen, komt noodzakelijke hulp daardoor te laat. Met alle gevolgen van dien. Wanneer kinderen en jongeren te laat hulp krijgen bij psychosociale problemen, wordt het ook steeds moelijker en kostelijker om de juiste behandelingen te voorzien. Dat is net zoals bij fysieke problemen. Daar wilde Stad Mechelen een jaar geleden iets aan doen.

Geen wachttijd meer
“We hebben een samenwerking op gang gebracht met de Mechelse scholen, CLB’s en zelfstandige psychologen rond het psychosociaal welzijn van onze leerlingen”, zegt schepen voor sociale zaken en welzijn Gabriella De Francesco. “CLB-medewerkers kunnen kinderen en jongeren met een psychische hulpvraag aanmelden voor een traject. De stad betaalt de consultaties en daar staat geen limiet op. Sinds september 2021 zijn een zevental psychologen aan de slag. Met dit initiatief voorzien we zonder wachttijd snel en toegankelijke hulp bij een professionele psycholoog. De grote meerwaarde is dat we in de eerste plaats kwetsbare kinderen en jongeren bereiken die anders veel te lang met hun problemen zouden blijven zitten. We werken preventief en voorkomen dus dat problemen erger worden.”

De coronacrisis heeft er vooral bij de jeugd mentaal ingehakt. Hulpvragen gaan vaak over (faal)angst, verlieservaring, automutilatie, twijfels rond identiteit, zelfbeeld, een beginnende depressie en zelfmoordgedachten. Als de psychologen merken dat er toch een grotere nood is aan verdere professionele begeleiding omdat de jongere met een meer complexe problematiek zit wordt er contact opgenomen met andere psychologen om een verder traject op te starten.

Waardevolle samenwerking
Schepen Gabriella De Francesco: “Tot nu toe werden op deze manier meer dan 108 kinderen en jongeren tussen de 7 jaar en 18 jaar geholpen. Het aantal contactmomenten varieert van één tot meer dan tien. De samenwerking tussen stad, onderwijsveld, CLB’s en zorgverleners verloopt bijzonder vlot. Omdat het zo’n waardevol project is, hebben we besloten om hier nog minstens een jaar mee verder te gaan.”

Eén van de Mechelse scholen die enthousiast zijn over het project is het Scheppersinstituut. Hamid Riffi, Adjunct-directeur: “Vanuit onze school hebben we dit schooljaar 17 leerlingen quasi direct kunnen helpen door dit project. In andere omstandigheden komen die leerlingen op een wachtlijst terecht of worden ze helemaal niet (of onvoldoende) geholpen indien de ouders financieel niet sterk staan. We zijn dan ook heel blij dat de stad dit project verlengt".

Acute noodopvang voor kwetsbare kinderen
Een tweede project, dat gelijktijdig startte en ook verdergezet wordt, is dat van de acute noodopvang voor kwetsbare kinderen. In de bijzondere jeugdzorg zijn er heel wat initiatieven met aandacht voor de opvang en begeleiding van kinderen en jongeren uit kwetsbare gezinnen die om welke reden dan ook in een crisissituatie belanden. Daarnaast zijn er heel wat voorbeelden van kinderen en jongeren die na een crisissituatie nog steeds nood hebben aan tijdelijke, veilige omgeving om het normale leven weer op te pakken. In vele gevallen is die nood aan een veilige thuis één van de grootste knelpunten om een vicieuze cirkel van problemen te doorbreken.

Ondanks het bestaande aanbod blijft het een grote uitdaging om kinderen en jongeren die in een crisissituatie zitten of daar net uitkomen op een zorgeloze manier op te vangen. De acute opvang van gezinnen met kinderen legt vandaag onmiddellijk een claim op de financiële situatie van het gezin. Gezinnen, en met name de kinderen, dreigen op een hellend vlak terecht te komen. Het is belangrijk dat kwetsbare kinderen en jongeren die nood hebben aan een tijdelijke, veilige opvang worden voorzien van een financiële rugzak om huisvesting (kost en inwoon) te financieren. Op die manier geven we kinderen én opvang broodnodige (financiële) ademruimte.

“Sinds de start van dit project werd er voor vier alleenstaande moeders met kinderen de factuur van noodopvang betaald. Het ging telkens om een verblijf van meerdere dagen, waarvoor de stad de dagprijs volledig betaalde. Op die manier voorkomen we dat ze een (nog hogere) schuldenlast opbouwen. Door deze factuur ten laste te nemen, nemen we een belangrijke financiële zorg weg. Zo kunnen ze beter focussen op hun herhuisvesting en de zorg voor de kinderen”, legt schepen Gabriella De Francesco uit.

Ze besluit: “De vicieuze cirkel doorbreken, het is de rode draad doorheen ons kinderarmoedebeleid. Gepaste hulp bieden, de directe omgeving rond het kind ondersteunen en ontzorgen, om zo kansen te creëren die inzetten op verduurzaming. Daardoor zien we het kinderarmoedecijfer voor het derde jaar op rij dalen in Mechelen. Dat is positief, zeker wetende dat we met onze werking ook steeds meer mensen op de radar krijgen, maar toch steeds minder kinderen in armoede moeten opgroeien.”