“Een uitgestoken hand om samen Mechelen nog mooier en duurzamer te maken” Het stadsbestuur heeft vandaag met veel interesse het Handvest voor natuur en open ruimte in Mechelen van verschillende Mechelse verenigingen en scholen in ontvangst genomen. Het is een handvest waarvan we de uitgangspunten graag mee onderschrijven. Het roept de stad en elke Mechelaar op om ambitieus te zijn en blijven in het behoud en creëren van broodnodige natuur en open ruimte in en rond onze stad.

In aanloop naar de publicatie van het Handvest hadden schepen Greet Geypen en Patrick Princen reeds verschillende interessante en verrijkende overlegmomenten met de initiatiefnemers. Er is een wederzijdse bereidheid om deze uitwisseling verder vorm te geven en structureel uit te werken. Om te beginnen over bestaande natuurplekken en riviervalleien en hoe we die maximaal kunnen behouden en versterken. Maar zeker ook over het Beleidsplan Ruimte Mechelen, dit is immers onze gezamenlijke verzekering op een duurzame, groene toekomst en groei van onze stad waar wonen, werken, ondernemen, natuur en open ruimte hand in hand gaan. 

Het Beleidsplan Ruimte Mechelen is meer dan een plan. Het is een globale visie over waar we naar toe willen met onze stad. De nood aan deze vernieuwde visie komt niet uit de lucht vallen. De kiemen ervan werden reeds jaren geleden gelegd. In aanloop naar de verkiezingen vormde het een belangrijk speerpunt voor de huidige bestuursploeg om het bestaande structuurplan een update te geven. Het toekomstgericht ontwikkelen van onze stad is al volop bezig. Met het saneren, ontharden, verdichten en vergroenen van sites zoals Ragheno, Komet en Keerdok tonen we eigenlijk al in belangrijke mate in de praktijk waar we naar toe willen met onze stad om nieuwe natuur te creëren en tegelijk aangename woon- en werkplekken te creëren. Het beleid van de afgelopen decennia is een continue transitie richting meer duurzaamheid, verdichten, ontpitten en meer biodiversiteit. In dat hele traject zijn we vaak een koploper of trekker geweest. Het leverde ons vorig jaar de European Green Leaf Award op waardoor we binnenkort ook effectief deel uitmaken van het bestuur van de Covenant of Mayors. Mechelen zit dus mee in de cockpit om het EU Urban Greening Platform uit te rollen.

De suggesties van de initiatiefnemers gaan niet alleen over visie, maar ze reiken ook verschillende handvatten aan waar we graag (verder) mee aan de slag gaan.

Meten is weten

We maken werk van een grote openheid en betrokkenheid in de opmaak van het Beleidsplan Ruimte Mechelen en de deelplannen die daarvoor nodig zijn. Zo is er een Ruimtelijk Economisch Plan in opmaak dat een analyse maakt van de verschillende industrie- en bedrijfsites. Hetzelfde geldt voor de groeiende woonbehoefte. In samenwerking met stad Lier is HIVA/KULeuven aan een onderzoek bezig. Dit moet eind januari uitmonden in een woonbeleidsplan. Het Ruimtelijk Economisch Plan en het Woonbeleidsplan zijn belangrijke bouwstenen van het Beleidsplan Ruimte Mechelen.

In kader van ons Klimaatplan wordt er nog veel meer gemeten. Data rond luchtkwaliteit en droogte monitoren zal ons helpen om de juiste keuzes te maken.

Volhard in de ontharding

We moeten inderdaad niet alleen voorkomen dat er waardevolle natuur verdwijnt, maar ook natuur teruggeven ten koste van beton. De ontharding van het Hoogstratenplein waarover gisteren bericht in de pers is één van de vele projecten die op stapel staan. Met het project REMOVE is Mechelen pilootstad om innovatieve technieken en methodes uit te testen voor het ontharden van straten en pleinen. Om dit allemaal in goede banen te leiden is er een heus onthardingsteam aan de slag dat expertise verzamelt uit verschillende diensten. In elk infrastructuurproject worden kansen voor ontharding bekeken en het saldo verharding/ontharding bijgehouden. Want elke m2 teruggewonnen natuur  is super belangrijk.  De budgetten om Mechelen te ontharden werden met de laatste budgetwijziging nog eens opgetrokken met 600.000 EUR tot een totaalbedrag van 1,35 miljoen euro.

Benut participatie en externe expertise

De Gemeentelijke Commissie Ruimtelijk Ordening (GECORO) neemt een bijzondere plek in het adviesproces bij de opmaak van het Beleidsplan Ruimte Mechelen. Maar het participatietraject gaat ook ruimer. We gaan graag verder in gesprek met de initiatiefnemers om verder ideeën uit te wisselen over aanpak en betrokkenheid. De uitgestoken hand nemen we graag aan om met alle initiatiefnemers in 2021 in gesprek te gaan. 

Let de komende jaren extra goed op met open ruimte

Werken aan een vernieuwde visie gebeurt uiteraard niet van een wit blad, noch staat de verdere ontwikkeling van onze stad stil tot het nieuwe plan klaar is. We durven daarom al wel voorafnames te maken. Zo gaven we in de lopende GRUP procedure advies aan de Vlaamse regering om de natuur en bossen op Stuivenberg en Mechelen-Zuid, site Technopolis, Geerdegembos  en Kauwendael  nog ruimer te beschermen. Daarom dat we een grondenbank aanleggen om gericht en strategisch gronden aan te kopen of ruilen zodat we waardevolle open ruimte kunnen beschermen en verbinden. Onze bosintendant gaat daar in 2021 mee aan de slag in functie van de ambities van het Beschermd Natuurpark Rivierenland. Samen met onze partners Natuurpunt en ANB die steeds gericht verder aankopen doen. De contacten met de omliggende gemeenten, de provincie en Vlaanderen zijn gelegd. Immers alleen door samen te werken behouden we onze kostbare open ruimte.

We erkennen dat het globale verhaal bij de Mechelaar misschien nog onvoldoende bekend is en het beleid soms versnipperd gepercipieerd wordt. De realiteit en de immense uitdagingen rond biodiversiteit en klimaatveranderingen zijn nu eenmaal veelzijdig en dus complex.

We zijn blij met deze constructieve hand om samen, met alle verenigingen, scholen en betrokken Mechelaars, onze schouders te zetten onder onze aangename, groene en gezonde stad.

Meer info over de bestaande plannen en de plannen in opmaak:

• Het klimaatactieplan 0. Naast acties om een reductie van 40% CO2-uitstoot te realiseren (mitigatie), omvat dit plan ook tal van acties om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen (adaptatie).
• Het hemelwaterplan dat recent op de gemeenteraad werd goedgekeurd en de basis vormt voor plannen rond ontdubbeling van riolering, rond waterberging, vernatting en ontharding, enz.
• De ambitienota van het Beschermd Natuurpark Rivierenland als basis voor de vorming van 2 grote natuurkernen rond de stad en de ambitie deze te versterken met elkaar te verbinden.
• De herwerking van de stedenbouwkundige verordening, die ook op het vlak van water, vergroening en ontharding een belangrijke hefboom vormt. Ruimtelijke kaders zoals het Beleidsplan Ruimte Mechelen en het GRUP Afbakening Regionaalstedelijk gebied Mechelen, die toelaten de principes ruimtelijk vast te leggen.