“We zijn al lang een cultuur- en monumentenstad, maar we werken ook steeds meer aan het vergroenen van onze stad. Om die reden willen we onze groene monumenten dezelfde status en zorg geven, als dat we dat met een waardevol gebouw zouden doen."

Toekomst verzekerd dankzij het beschermen van zaailingen

De grote rode beuk, op het perk tussen de vijver en Pitzemburg, is een van de meest iconische en beeldbepalende bomen van het Kruidtuin. Na circa 150 jaar is de boom deels rot en daardoor een gevaar voor bezoekers. In juni zullen grondige snoeiwerken uitgevoerd worden om de veiligheid te verhogen en de boom zolang mogelijk te kunnen behouden.

Op verschillende locaties in de stad werden recent hekwerkjes geplaatst. Het gaat onder andere over 2 grote treurwilgen in het Tinelpark, rond de oude kastanjeboom in de Karmelietentuin, bij de beuk in de Sinte-Mettetuin of in het landschapspark op domein Tivoli. Met deze maatregel werkt de stad aan de gezondheid van de oude bomen in de parken, vertelt schepen van natuur- en groenontwikkeling Patrick Princen: “We zijn al lang een cultuur- en monumentenstad, maar we werken ook steeds meer aan het vergroenen van onze stad. Om die reden willen we onze groene monumenten dezelfde status en zorg geven, als dat we dat met een waardevol gebouw zouden doen. Oude bomen zijn vaak zichtbepalend, maar ze hebben nog een ander belang. Deze veteranenbomen zijn immers heel belangrijk op ecologisch vlak. Ze zitten vol met holtes, die een thuis geven aan vleermuizen of vogels, ze zijn een groeibodem voor paddenstoelen en andere schimmels en ze zijn een ideale thuis voor allerhande insecten. Door de wortelzone af te schermen geven we de bomen plaats om gezond te blijven en beschermen we de bezoekers tegen takbreuk.”

De afgeschermde zones rond de bomen zorgen er ook voor dat de bodem niet wordt platgetrapt, zodat genoeg zuurstof in de bodem blijft en allerlei bodemdiertjes zoals wormen de grond gezond kunnen houden. Door het hekwerk kunnen ook de afgevallen bladeren, die de boom gebruikt als voedsel, blijven liggen. De rode beuk in de Kruidtuin had al langer een houten hekwerk, maar hier zijn op dit moment ingrijpender maatregelen nodig.

Snoeien doet bloeien

In de laatste levensfases heeft de boom niet meer genoeg energie om nog verder te groeien en is het voor de boom vaak beter om weer wat kleiner te worden. Dat is ook het geval voor de rode beuk in kwestie. Met een leeftijd van ongeveer 150 jaar en een stamomtrek van maar liefst 493 cm, is hij aan zijn laatste levensfase bezig.  De boom krijgt reeds tientallen jaren aangepast beheer en zijn conditie wordt regelmatig gecontroleerd door boomverzorgers.

Bij het laatste onderzoek is gebleken dat de stam van de boom meer dan 30% rot is aan één zijde en dat er ook scheuren voorkomen. Daarom is het nu tijd voor een grondigere aanpak.

Schepen Princen: “Dat er heel wat rottingsverschijnselen voorkomen is negatief voor de gezondheid van de boom, maar dit houdt uiteraard ook risico’s in voor de veiligheid van de bezoekers van het park. Met een grote volle kruin is het risico dat hij omwaait bij storm in de deze fase groot en ook het natuurlijk proces waarbij takken afgegooid worden, is een te groot risico en een drukbezocht park. Door de boom grondig te snoeien kunnen we de veiligheid verhogen en de boom alle kansen geven. Het blad van de beuk is momenteel aan het uitlopen, waardoor snoeien op dit moment de boom onnodig zou belasten. Daarom wordt de snoei uitgesteld tot begin juni, maar zetten we nu wel al een ruimere zone rond de boom af. Omdat de impact op de boom groot zal zijn, vinden we het belangrijk om de Mechelaar goed te informeren. Er hangt ook een infobord aan het hekwerk. Bovendien verzorgen we ook de kraamkamer van de boom: we beschermen de nakomelingen en herplanten de zaailingen in groep, om ze zo alle kansen te geven verder uit te groeien en zo de monumentale boom op termijn te kunnen vervangen.”

Voor de snoeiwerken zal de Kruidtuin op 12 juni uitzonderlijk niet open zijn voor publiek. Met behulp van een kraan zal een gespecialiseerde firma de boom een stuk kleiner maken. De werken zullen maximaal één dag duren. Het hout van het snoeiwerk krijgt een 2e leven bvb. als stapelmuurtje voor insecten en kleine zoogdieren.