Collectieve duurzame energie in Otterbeek en Groot Begijnhof

12 September 2023

Collectieve duurzame energie in Otterbeek en Groot Begijnhof

Schepen Patrick Princen: Een belangrijke pijler in ons ambitieus klimaatbeleid is de omslag naar lokale, duurzame energie op een rechtvaardige manier

Mechelen treedt toe tot de energiegemeenschap Otterbeek en onderzoekt de mogelijkheid van een warmtenet in het Groot Begijnhof. Met die twee beslissingen op de gemeenteraad van vorige week toont Mechelen zich andermaal een voorloper op het vlak van een daadkrachtig klimaat- en energiebeleid.

Ver hoefde je deze zomer niet te reizen om de klimaatverandering aan den lijve te ondervinden. Overal in Europa werden mensen geconfronteerd met extreme weersituaties abnormaal voor de tijd van het jaar. Het toont nog maar eens aan hoe essentieel het is om grote stappen vooruit te zetten op vlak van klimaat- en energiebeleid.

“Een belangrijke pijler in ons ambitieus klimaatbeleid is de omslag naar lokale, duurzame energie”, vertelt schepen van Klimaat Patrick Princen. “We geven als bestuur zelf het goede voorbeeld door voor ons energieverbruik 100% groene energie af te nemen. Als lokaal bestuur vinden we het anderzijds ook onze plicht om Mechelaars te ondersteunen die moeilijkheden ondervinden om die stap te zetten. Met de energiegemeenschap in Otterbeek en het onderzoek naar een warmtenet in het Groot Begijnhof helpen we twee bijzondere doelgroepen: sociale huurders die vaak zelf niet kunnen investeren in duurzame energie, en eigenaars van woningen in een UNESCO-erfgoedsite die vaak botsen tegen heel wat wetgeving en administratie om deze investeringen te mogen doen.”

Toetreding energiegemeenschap Otterbeek
De stad onderzoekt reeds geruime tijd samen met Woonmaatschappij Rivierenland (kortweg Woonland) een model om budgetneutraal het maximaal aantal zonnepanelen te plaatsen op het patrimonium van Woonland. Om dit in de praktijk te testen, stapte Mechelen met omkadering van het Europese Life project TANDEMS in een samenwerking tussen Woonland, Stad Mechelen, Klimaan vzw & cvso en Fluvius. Binnen dit consortium bracht Woonland de aanbestedingsbestekken uit voor plaatsing en beheer van zonnepanelen op sociale woningen van Woonland. Stad Mechelen heeft het engagement opgenomen om in laatste orde, na de sociale huurders, energie af te nemen van het project.

“Met het afnamecontract binnen het Otterbeekwijkproject zorgen we ervoor dat energie goedkoper wordt voor de sociaal kwetsbare huurders van Woonland in Otterbeek. De samenwerking versterkt het Mechels klimaatbeleid en helpt Mechelen om het overzicht te behouden en pionier te blijven in een snel veranderende energiemarkt. Op dit moment zal het de stad Mechelen eveneens een besparing opleveren op de energiefactuur”, aldus schepen van energie Patrick Princen.

“Klimaatverandering en energietransitie moeten we samen doen. We zijn blij dat Stad Mechelen afname van overtollige energie verzekert, en ondertussen zijn er een tiental Klimaanvrijwilligers actief om vooral de goedkope hernieuwbare energie tot bij de sociale huurders van Woonland te brengen. Samen kunnen we grootse dingen verwezenlijken”, zegt Bart De Bruyne van Klimaan.

“Woonmaatschappij Rivierenland betrekt haar bewoners graag actief bij haar duurzaam energiebeleid”, vult voorzitter van Woonland Bert Delanoeije aan. “Het is fantastisch dat onze huurders van appartementen via de deelgemeenschap mee van de zonne-energie kunnen genieten. Ze kunnen in real time volgen hoeveel energie de zon ons geeft en ze voelen het meteen in een lagere energiefactuur. Zo voelt ook wie het wat moeilijker heeft meteen wat duurzaam energiebeleid betekent. Nu de stad zich engageert om alle niet gebruikte restzonnestroom af te nemen is de cirkel rond en wordt dit een supersterk lokaal duurzaam verhaal, helemaal hoe Woonland het wil.”

Onderzoek warmtenet Groot Begijnhof
Maandagavond 4 september werd op de gemeenteraad ook de samenwerkingsovereenkomst tussen VVSG en Stad Mechelen goedgekeurd voor een begeleidingstraject rond de participatieve uitrol van een warmtenet in het Groot Begijnhof. Er wordt onderzocht of dit kan en zo niet, wat de alternatieven zijn om deze buurt in het centrum van Mechelen fossielvrij te krijgen. Vraagstukken rond bijvoorbeeld het duurzaam isoleren en energiezuinig renoveren van de woningen, zullen hierin dus zeker ook aan bod komen.

Aanleiding voor het projectvoorstel van Stad Mechelen is het eindrapport Klimaatwijken, waarin het Groot Begijnhof in Mechelen werd aangehaald als een strategisch project voor een ‘warmte-eiland’ met Het Anker als te verkennen piste als warmtebron voor een lokaal warmtenet. Mogelijk beschikt de brouwerij over restwarmte die kan gebruikt worden voor verwarming van een deel van het warmte-eiland.

“Tijdens de infomomenten rond de opmaak van het beheerplan Groot Begijnhof kwam de uitdrukkelijke vraag van de bewoners om zeker in te zetten op hun energie- en warmtevraag. Daarop wordt nu ingespeeld”, vertelt schepen van klimaat, duurzaamheid en energie Patrick Princen. “Om zo’n warmte-eiland te kunnen realiseren stellen we op dit moment een Mechelse warmtecoalitie samen. Dat is een groep van actoren die hun expertise, tijd en middelen willen inzetten voor dit project en zo mee een belangrijke rol zullen spelen in de Mechelse warmtetransitie.”