Citamine vzw en Stad Mechelen lanceerden vandaag Coflab: een biolaboratorium in de Potterij, waar groenten (oesterzwammen, witloof en microgroenten) zullen gekweekt worden met koffiegruis als voedingsbodem. De oogst wordt verkocht door lokale handelaars en het koffiedik wordt omgezet naar voedingsrijke compost om ten slotte in de Mechelse moestuinen te belanden. Zo is de cirkel rond.  Stad Mechelen wil evolueren tot een circulaire stad, waarbij afval wordt vermeden en het afval dat er is een grondstof wordt voor iets nieuws. Wist je dat slechts 2% van de koffieboon werkelijk in ons kopje koffie terechtkomt? Het koffiegruis belandt in de vuilbak, terwijl er verschillende toepassingen zijn om het gebruikte koffiegruis een tweede of zelfs derde leven te geven.  Waardevol afval En dat is ook wat Stad Mechelen wil doen, als partner van het Europees project Resourceful Cities. Binnen de stedelijke organisatie belandt naar schatting jaarlijks 3276 kilogram koffieafval in de restafvalzak. De berekening dateert van de periode voor COVID-19 en dus voordat telewerken de norm werd bij het stadspersoneel. "Met 4000 kg koffiegruis kan 400 kg oesterzwammen gekweekt worden” - schepen Marina De Bie   “De stad wil zelf het goede voorbeeld geven door bio-organisch afval, in dit geval koffiegruis, niet enkel gescheiden te laten ophalen, maar ook waarde toe te kennen en te hergebruiken als grondstof voor nieuwe producten en diensten. Met 4000 kg koffiegruis kan 400 kg oesterzwammen gekweekt worden”, vertelt schepen van duurzaamheid Marina De Bie. “We hebben als stad de kiem gelegd voor deze kwekerij en vonden in Citamine vzw de ideale partner om het stadslab uit te baten. Binnenkort eten we dus hopelijk allemaal op en top Mechelse (toast) champignons!” Mechelen wil een voorbeeldstad zijn op het gebied van circulaire economie. Slim omgaan met water, materialen, voeding, energie en diensten is daarbij de boodschap. Een circulaire economie kunnen we niet alleen realiseren, daarom steunt de stad ook innovatieve projecten zoals Coflab. “Op deze manier willen wij circulair ondernemerschap stimuleren, onze eigen rest- of afvalstromen ter beschikking stellen in functie van een toekomstgerichte economie en het goede voorbeeld geven aan anderen om aan de slag te gaan met hun afvalstromen. Om als stad voorop te blijven lopen op het vlak van duurzaamheid en tegelijk kansen te creëren voor de Mechelse ondernemers, is het stimuleren van circulaire economie een logische keuze. Daarnaast zullen er bij de ontwikkeling van circulaire bedrijfsmodellen nieuwe banen gecreëerd worden”, vult schepen van ondernemen Greet Geypen aan. Duurzame ophaling Citamine vzw is een collectief van ondernemende burgers dat van Mechelen een eetbare stad wil maken door reststromen en onderbenutte plekken in de stad om te vormen tot ecosystemen voor lokale voedselproductie. Zo willen ze aantonen hoe ook de voedingsindustrie een groenere toekomst tegemoet kan gaan. Met de Coflab-bakfiets halen ze vanaf vandaag koffiegruis op bij stadsdiensten, horecazaken, scholen, rusthuizen… om te gebruiken als voedingsboden voor de kweek van oesterzwammen in de Potterij. Hiervoor ontwierpen ze speciale verzamelemmers die gerecupereerd worden bij frituren en sausleveranciers. “De emmers worden in de kwekerij met de juiste verhouding koffiegruis, vezels van gemaaid en gedroogd bermmateriaal en mycelium gevuld, waarna ze in speciaal ontworpen kweektenten, bestaande uit restmateriaal van drukkerijen, onder de juiste temperatuur tot groei worden gebracht”, leggen initiatiefnemers Berit Van den Bussche en Stefan Van Ouytsel uit. “Deze Mechelse oesterzwammen worden in korte keten te koop aangeboden, bijvoorbeeld via Kabas, via M’akker of rechtstreeks aan horecazaken", vervolgen ze. "De geproduceerde champost, dat is de overschot na het kweken van de oesterzwammen, wordt omgezet tot wormencompost wat ideaal is als bodemverbeteraar bij groenteteelt. Zo draagt dit project ook bij tot lokale, korte keten voedselproductie en het sluiten van de kringloop.” Vernieuwend Het project is een primeur voor Mechelen! Ook andere centrumsteden experimenteren met oesterzwamkwekerijen op koffiegruis, maar het vernieuwende hier is dat het een open source en een doe-het-zelfplatform wordt. “Naast Coflab lanceert Citamine vandaag ook Cofmade. Dat is het platform waarbinnen alle geleerde lessen gedeeld worden met Mechelaars die zelf aan de slag willlen met koffiegruis om oesterzwammen, microgroenten of witloof te kweken”, klinkt het. Het onderzoek gebeurde in samenwerking met studenten Space & Service Design van Thomas More. Ook Glimps.bio is als expert ook betrokken geweest in dit proces, om advies te geven vanuit hun ervaring. Zij bouwen nu een hub in het Gentse rond koffiegruis. Vanuit de kwekerij kan de valorisatie van deze organische reststroom verder groeien, want ook andere partners kunnen aansluiten om koffiegruis te valoriseren. Van koffie kan bijvoorbeeld ook zeep gemaakt worden, cosmetica, textielcoating, biobrandstof… Daarom spreken we van een biolab of bio-incubator die wordt opgestart in een onbenut pand, een brownfield in de binnenstad, waar naar een circulaire hub toe wordt gewerkt, namelijk De Potterij. Ook experimenten en ondernemingen die aan de slag gaan met andere organische reststromen kunnen er terecht. https://citamine.be/