"Vanuit dementievriendelijke stad Mechelen willen we zoveel mogelijk mantelzorgers en personen met dementie ontzorgen en ondersteunen, daarom verbreden wij ons aanbod via de samenwerking met het ziekenhuis." - Schepen Rina Rabau Nkandu

Dankzij een constructieve samenwerking tussen ’t moNUment inloophuis dementie en het AZ Sint-Maarten, kunnen meer mantelzorgers bereikt worden om hen te begeleiden in het beter ondersteunen van personen met dementie. Dat personen met dementie langer zelfstandig kunnen wonen, in de eigen vertrouwde omgeving, is hier het doel. Op deze manier verbreedt het dementievriendelijk beleid van de stad Mechelen, met aandacht voor de noden en behoeften van zowel mantelzorgers als personen met dementie.

“In het algemeen woont bijna 70% van alle mensen met dementie thuis. Vaak zijn zij alleen, of krijgen ze nog begeleiding van een mantelzorger. Het is cruciaal om deze eerste zorg structureel te ondersteunen, opdat personen met dementie zo lang mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving kunnen blijven, wat sterk bevorderlijk is voor hun levensgeluk. Maar mantelzorgers zitten vaak met prangende vragen, hoe zorg je namelijk voor een persoon met dementie? En hoe draag je zorg voor jezelf? Vanuit dementievriendelijke stad Mechelen willen we zoveel mogelijk mantelzorgers en personen met dementie ontzorgen en ondersteunen, daarom verbreden wij ons aanbod via de samenwerking met het ziekenhuis. Opdat personen met dementie zo lang mogelijk en veilig in de eigen vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen”, aldus schepen van senioren Rina Rabau Nkandu.

Psycho-educatiepakket ‘Dementie en nu’

Sinds 2016 loopt in Mechelen het psycho-educatiepakket ‘Dementie en nu’ om mantelzorgers vaardigheden aan te leren in het omgaan met personen met dementie. Deze opleiding kan een belangrijke bijdrage leveren in de opdracht om personen met dementie langer zelfstandig te kunnen laten wonen, met behoud van kwaliteit van leven. Thema’s die aan bod komen tijdens de opleiding zijn:

• Invoelen in de beleving van mensen met dementie
• Omgaan met zorg
• Omgaan met gedrag
• Financiën
• Hoe veiligheid creëren?
• Hoe omgaan en communiceren met familie en omgeving?
• Hoe communiceren met de persoon met dementie?

Ook de mantelzorger zelf verschijnt in beeld, deze krijgt ook verdere mentale ondersteuning, en wordt versterkt op het in balans brengen van draagkracht en draaglast. Het is ook belangrijk om aandacht te hebben over de eigen gevoelens en gedachten, om beter met de zorgbelasting om te kunnen gaan.

Constructieve samenwerking

Het pakket werd eerst opgestart door Regionaal Expertisecentrum Dementie Orion, in 2016. Van 2016 tem 2018 werden deze sessies gedragen door het RECD en CGG. Daarna werd het overgenomen door Hilde De Weerdt, coördinator ’t moNUment, in 2019. Vanaf dan werden er reeds 42 personen ondergedompeld in het psycho-educatie pakket.

In 2024 zal ook het AZ Sint Maarten ziekenhuis dit pakket aanbieden om zo de drempel te verlagen en nog meer mantelzorgers te bereiken. Van bij de start van het inloophuis dementie liep er al een nauwe samenwerking met een werkgroep van het ziekenhuis, waar geriaters, neurologen, huisartsen, sociale dienst en het regionaal expertisecentrum dementie betrokken zijn. In overleg worden de noden en behoeften van de mantelzorgers en personen met dementie beter in kaart gebracht, waarbij wordt gestreefd naar een naadloze doorstroming van huisarts naar specialist. Een constructieve samenwerking leidt tot kwalitatieve resultaten, waar de mantelzorger en de persoon met dementie centraal staan.

“De kans is één op vijf dat een persoon een vorm van dementie ontwikkelt, en die stijgt naar één vierde boven de tachtig, tot zelfs 40% boven de negentig. Deze cijfers, samen genomen met de maatschappelijke trend naar vergrijzing, schetst de noodzaak om als stad actie te nemen. Deze unieke samenwerking, van eerstelijnszorg, het ziekenhuis en toegankelijke inloophuizen, zet in op zorg en bewustmaking, opdat we personen met dementie zo kwalitatief mogelijk kunnen ondersteunen. Met deze verbreding spelen we een pioniersrol in Vlaanderen, een aanpak waarbij we inzetten op het bereiken van een brede groep mantelzorgers, om hen zo optimaal mogelijk te ondersteunen.”, aldus schepen van senioren Rina Rabau Nkandu

AZ – Sint Maarten

De rollen van het ziekenhuis en dementievriendelijk Mechelen zijn verschillend van elkaar. Het ziekenhuis doet aan diagnostiek, kortlopende psychosociale begeleiding en behandeling indien het gedrag van de persoon met dementie moeilijker te begeleiden wordt. Het AZ Sint Maarten leidt ook personen op tot dementiecoach om het psycho-educatiepakket te kunnen geven aan mantelzorgers. Het is van belang dat deze coaches al eerdere kennis hebben rond dementie, familierelaties en verlieservaring. Drie referentiepersonen werden tot nu toe door het ziekenhuis opgeleid tot dementiecoach.

Dementievriendelijk Mechelen zet in op een laagdrempelig info- en adviespunt, het inloophuis Dementie ’t moNUment, waarbij een voorgezette psychosociale ondersteuning de kern vormt van haar activiteiten. Dementievriendelijk Mechelen zet zich verder in voor een genuanceerde beeldvorming van dementie, om het taboe rond de ziekte bij te sturen, hen het gevoel te geven dat ze er nog bij horen.

Inloophuis dementie ‘t moNUment

De meeste mantelzorgers komen in de sessies terecht via ’t moNUment, maar ook huisartsen wijzen mantelzorgers door. Dit jaar kreeg het inloophuis 888 bezoekers over de vloer, vanuit groot regio Mechelen, maar ook vanuit andere steden. Ze vinden een plaats waar ze terecht kunnen bij lotgenoten, met ondersteuning op maat. Het psycho-educatie pakket is één onderdeel van de werking van het inloophuis. Het vraagt moed en inzet van de mantelzorgers om hieraan te starten, maar telkens ontstaan deugddoende contacten.

Het pakket wordt vanaf 2024 twee maal per jaar aangeboden, in het voorjaar in ’t moNument inloophuis dementie van 18u30 tot 21u en in het najaar in het AZ Sint Maarten van 13u30 – 16u. De sessies voor 2023 eindigen vandaag op 11 december.  Het zijn een tiental sessies per pakket, afhankelijk van de noden en behoeften van de groep. Ze starten weer op dinsdagavond 16 april 2024 en donderdagnamiddag 17 oktober.